โรค มะเร็งต่อมลูกหมาก
โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก (prostate cancer) เป็นโรคที่พบได้บ่อย และเป็นสาเหตุการตายอันดับ 2 ของมะเร็งที่คร่าชีวิตผู้ชาย รองจากมะเร็งปอด พบว่าผู้ชาย 1 คน ในทุก 10 คน จะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก
เป็นที่น่าเสียดายว่า มะเร็งต่อมลูกหมากมักไม่ค่อยได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ทั่ว ๆ ไป เนื่องจากการศึกษาในศพของผู้ชายในอายุต่าง ๆ กันที่เสียชีวิตด้วยสาเหตุต่าง ๆ กัน และไม่เคยเป็นโรคของต่อมลูกหมากเลย พบว่าไม่ต่ำกว่า 15% ของผู้ชายที่มีอายุ 50 ปี 30% ของผู้ชาย อายุ 60 ปี และ 40% ของผู้ชาย 70 ปี มีมะเร็งต่อมลูกหมากโดยที่มีได้คาดคิด ต่อมลูกหมาก เป็นอวัยวะส่วนหนึ่งของอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ของเพศชาย อยู่ตรงคอกระเพาะปัสสาวะหุ้มอยู่รอบท่อปัสสาวะ ส่วนต้นทางด้านหน้าของท่อทวารหนัก ขนาดปกติ กว้าง ? ยาว ? หนา ราว 3 ? 4 ? 2 ซม. น้ำหนักประมาณ 1 ออนซ์ รูปร่างคล้ายลูกแพร์กลับหัว หรือลูกเกาลัด ต่อมลูกหมากเป็นโรงงานสร้างน้ำเมือกหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ ซึ่งถือว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบสืบพันธุ์เพศชาย ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะในระบบสืบพันธุ์ของเพศชาย บางคนเรียกว่าเป็นต่อมเพศชาย บางคนเรียกว่าเป็นต่อมเสริม บางทีก็เรียกว่า ต่อมสร้างของเหลวผู้หญิงไม่มีต่อมลูกหมาก
สาเหตุ
อายุ โรคมะเร็งต่อมลูกหมากพบได้น้อยมากในผู้ชายที่อายุน้อยกว่า 45 ปี เมื่ออายุมากขึ้นโอกาสที่จะเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมากเพิ่มมากขึ้นประวัติครอบครัว ผู้ที่มีประวัติบิดาหรือพี่น้องชายเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก จะมีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคนี้มากขึ้นชนิดของเซลล์ในต่อมลูกหมาก การตรวจเนื้อเยื่อต่อมลูกหมากด้วยกล้องจุลทรรศน์ แล้วพบเซลล์ชนิดที่เรียกว่า PIN จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากอาหารที่มีไขมันสูง เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ส่วนผักและผลไม้ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก
อาการ
ในระยะแรก ๆ ผู้ป่วยมักจะไม่มีอาการ แต่อย่างใด จนเมื่อก้อนมะเร็งโตลุกลามไปอุดท่อปัสสาวะ ซึ่งจะทำให้เกิดอาการปัสสาวะบ่อย เจ็บปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ บางครั้งมีเลือดปนออกมากับปัสสาวะ บางรายอาจมีปัญหาการแข็งตัวของอวัยวะเพศ ในระยะท้าย ๆ เมื่อมะเร็งกระจายลุกลามไปทั่วร่างกายแล้ว ผู้ป่วยจะมีอาการปวดกระดูก ปวดตามข้อ ปวดหลัง น้ำหนักลด อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาการปัสสาวะขัด ปวดเวลาปัสสาวะ ปัสสาวะถี่ขึ้น และมีเลือดปนออกมากับปัสสาวะ อาการดังกล่าวนี้จะเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ
การวินิจฉัย
การตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนัก แพทย์จะทำการตรวจต่อมลูกหมาก โดยใช้นิ้วสอดเข้าไปทางรูทวารหนัก เพื่อตรวจคลำขนาดรูปร่าง และความยืดหยุ่นของต่อมลูกหมาก มักใช้เวลาประมาณ 1-2 นาที หากเป็นมะเร็งมักคลำได้ก้อนแข็ง การคลำต่อมลูกหมากทางทวารหนักเป็นการตรวจสิ่งผิดปกติได้อย่างชัดเจน
การเจาะเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็ง สารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมากในเลือดที่สำคัญ คือ พีเอสเอ สารชนิดนี้จะถูกผลิตออกมามากกว่าปกติ ในผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก จึงสามารถวัดค่าได้โดยการเจาะเลือด การตรวจเลือดหาระดับของสารพีเอสเอในเลือด ในคนปกติค่าพีเอสเอจะอยู่ในระดับ 0-4 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร ค่านี้จะสูงมากเกิน 10 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร ในคนที่เป็นโรคมะเร็งต่อลูกหมาก
การตรวจอัลตราซาวนด์ของต่อมลูกหมากผ่านทางทวารหนัก เป็นการตรวจโดยใช้คลื่นเสียง โดยแพทย์จะใช้เครื่องมือสอดเข้าทางทวารหนัก เพื่อตรวจหาต่อมลูกหมาก หากเป็นมะเร็งสามารถเห็นได้
การตัดชิ้นเนื้อ เมื่อแพทย์ตรวจพบก้อนเนื้อที่สงสัย แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อจากต่อมลูกหมาก เพื่อนำชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยาดูว่า เป็นมะเร็งจริงหรือไม่ ซึ่งส่วนใหญ่จะตัดชิ้นเนื้อของต่อมลูกหมาก ขณะที่ ทำการตรวจต่อมลูกหมากด้วยอัลตราซาวนด์
|